BERLICUM - Het Nederlandse biljarten heeft zichzelf tijdens het Europees kampioenschap driebanden op alle fronten in de spotlights gezet. Dick Jaspers raakte weliswaar zijn titel kwijt aan Dani Sánchez, maar de Nederlandse sterspeler stond opnieuw in een finale van een groot kampioenschap en behoorde weer tot de besten van de wereld. Zes van de zeven Nederlandse spelers, van wie twee invallers op het laatste moment haalden in de voorronden het hoofdtoernooi van het kampioenschap, zes in totaal schitterden na afloop met de beste 21 spelers van Europa. En stond er onder leiding van Harry Mathijssen in het Beneluxtheater van het Brabantse Berlicum weer een organisatie die het toernooi nationaal en internationaal werd geroemd.
Diane Wild, de Europese presidente, sprak haar grote bewondering uit in de arena waar ze de kampioen huldigde en deelde in het succes. De Nederlandse organisatie met zijn ervaring onder meer van de World Cup, de Masters en de Duke Challenge heeft weer een staaltje van vakmanschap getoond. Harry Mathijssen zwaaide na afloop iedereen uit met een brede lach, feliciteerde de acteurs, alle spelers, hartelijk met het hoge niveau, de prachtige prestaties en voorbeeldige sportiviteit op het biljart. En wenste iedereen alvast weer welkom op de World Cup in Veghel die van 23 tot 29 oktober wordt georganiseerd.
Het slotgala in het theater stond in het teken van de huldiging en werd voorafgegaan door een wervelende show van dansmeiden en een zangeres die in de arena en op het biljart de kampioen toezong. Het meest emotionele moment was het afscheid van Ton Mangelaars, een Nederlandse scheidsrechter die afscheid neemt van de grote toernooien. Hij werd in de bloemen gezet en door bestuur, collega’s en spelers tot tranen toe beroerd.
Wat heeft dit Europees kampioenschap sportief gezien voor Nederland betekend? Die vraag ging na afloop uitgebreid rond in de wandelgangen van het theater. Dick Jaspers, de uittredend, maar nog altijd wereldkampioen, zei het treffend voor de camera’s van Kozoom en Ziggo Sport: ,,We tellen met Nederland als biljartland mee op alle fronten, zowel sportief als organisatorisch. Daar mogen we na zo’n toernooi best heel trots op zijn.’’
Dave Christiani, in de top 15 op dit kampioenschap, had een mooie beschouwing over de kwaliteit van het Nederlandse biljarten. ,,Het zou mooi zijn als er weer eens een TEP toernooi zou worden georganiseerd met alle sterke landen in vijf disciplines. Dan zou Nederland de absolute topfavoriet zijn met Dick Jaspers op driebanden, Jean Paul de Bruijn op bandstoten, Raymund Swertz, en Dave Christiani op de kaderspelen en Michel van Silfhout of Gert-Jan Velthuizen op vrij spel. We zijn in de breedte in alle disciplines het sterkste land van de wereld.’’
Dat liet het Oranje contingent op het Europees kampioenschap driebanden zeker ook weer zien. Het overzicht:
De terugkeer van Jean Paul de Bruijn op het internationale front was een succes, onder meer met grandioze winstpartijen tegen de wereldtoppers Torbjörn Blomdahl en Lütfi Cenet voordat de Zeeuw door de latere kampioen Sánchez werd uitgeschakeld. De Bruijn werd zesde met 1.366 gemiddeld en zal ook weer aantreden in de World Cup in Veghel.
Raymund Swertz was een verademing om te aanschouwen in zijn eerste Europese kampioenschap driebanden nadat hij enkele weken geleden op het Europese vlak de beste in een kadersoort was. Hij pakte uit met een sensationele winst op Jérémy Bury, won van Omer Karakurt en werd uiteindelijk pas uitgeschakeld door Martin Horn, één van de hoofdrolspelers in de finales. Swertz eindigde als 13e met 1.330 gemiddeld.
Dave Christiani stapte het hoofdtoernooi binnen door winst op de voormalig Duits kampioen Cengiz Karaka, had een stuntpartij tegen Murat Naci Coklu, één van de beste Turken (2.173 gemiddeld) en ging uit het toernooi tegen Dion Nelin. Dave Christiani werd 15e met 1.339 gemiddeld.
Jeffrey Jorissen leek op weg naar een toptoernooi nadat hij Jacob Haack Sörensen, de recente Deense kampioen, had verslagen met 2.105 gemiddeld. De Hagenaar startte de knock-outs tegen Peter Ceulemans, een generatiegenoot. Dat werd een heerlijke Nederland-België, beslist in de eindsprint. De Belg won met 50-48, Jorissen verdween ongelukkig uit het EK. Hij werd 17e met 1.802 gemiddeld, de beste Nederlander na Dick Jaspers met 2.373.
Jean van Erp had een mooie warming-up tegen de sterke jonge Fransman Maxime Panaia, kreeg zijn fanclub op zijn hand en ging met vertrouwen de kraker tegen Semih Sayginer, een vroegere teammaat in Nederland tegemoet. De Turk demonstreerde zijn klasse, die hem later in de halve finale bracht tegen Dick Jaspers. Jean van Erp ging out door een 50-39 in 27 tegen Sayginer. Hij werd 21e met 1.451 gemiddeld.
Roland Uijtdewillegen was de revelatie van het toernooi, opgeroepen enkele uren voor het EK als invaller, onvoorbereid, maar gretig en vechtlustig als altijd. De Brabander zegevierde twee keer in de voorronden van de Turk Güngördü en de Belg Francis Forton, beide keren met een serie van 11. Het obstakel Marco Zanetti was iets te hoog (50-41), waarna hij met met een big smile de arena verliet. Hij werd 27e met 1.052 gemiddeld.
Raimond Burgman had een matige aftrap van het toernooi tegen Dimitri Tsokantas en werd gevloerd door de jonge Duitser Tom Löwe. De Nederlandse routinier tobt met de aanloop naar een medische ingreep en miste de frisheid om te schitteren. Hij werd 38e met 1.164 gemiddeld.
En natuurlijk, ter aanvulling, mogen we ook niet vergeten dat Nederland het absolute fenomeen in damesbiljarten, Therese Klompenhouwer, al vele jaren mag koesteren.
Kwam er veel publiek af op dit Europees kampioenschap? Harry Mathijssen liet tussendoor doorschemeren dat hij iets meer had verwacht, maar de verdeling van de wedstrijden over twee zalen met vier tafels gaf een vertekend beeld. Bij wedstrijden, bijvoorbeeld, van Dick Jaspers en Jean van Erp zat de ’kleine zaal’ goed vol en was het in de hoofdarena wat minder druk. Het prachtige weer in Nederland op deze toernooidagen speelde zeker ook een minder gunstige rol.
Waren er incidentjes in het toernooi? Jawel, vooral met Marco Zanetti, die in zijn partij tegen Martin Horn na 1 beurt al dreigde te stoppen, omdat hij de muziek te luid vond. De Italiaan ging later in lange, heftige discussies met Harry Mathijssen en Diane Wild, klaagde zijn nood over het gebrek aan regels op dat gebied en gaat zich verder richten tot de wereldbond. De reacties van vrijwel alle andere spelers spraken niet in Zanetti’s voordeel.
Martin Horn, zijn tegenstander in die laatste partij, zei bijvoorbeeld: ,,De muziek is prima, lekker zo laten. En Marco protesteerde ook nog op een verkeerd moment, toen ik aan de tafel stond, maar ik raakte er later door geïnspireerd om nog beter te spelen.’’
Semih Sayginer, de Turkse magiër met zijn prachtige humor en Nederlands taalgevoel: ,,Het is allemaal geweldig hier, ik ga vragen of ze morgen in de finales Franske Bauer draaien met ’Het je even voor mij…’’
Was er nog nieuws te melden? Jawel, de nieuwe Europese kampioen Dani Sánchez komt volgend seizoen na tien jaar weer in Nederland spelen voor het team van SIS Schoonmaak. Hij zal vermoedelijk een vijftal keer meedoen. Dick Jaspers kondigde aan dat hij minder in landscompetities gaat spelen en zich volledig gaat richten op de grote kampioenschappen en World Cups.
Waren er bijzondere complimenten? Zeker voor de organisatie, die na de doorgevoerde verjonging de internationale test met glans heeft doorstaan. Voor de leiding en de bediening in het theater, voor Paul Brekelmans, de wedstrijdleider, voor Henny Wezenbeek, de onvermoeibare duizendpoot. En voor het arbiterskorps, van wie we Ton Mangelaars, een boegbeeld, helaas niet meer terugzien aan de wedstrijdtafels in grote toernooien. De grote, joviale referee verliet het toneel met een prachtige emotie, een lach en een traan.
Tekst: Frits Bakker.
Foto's: Ton Smilde.