SINT WILLEBRORD - De ambitie en de eerzucht van Dick Jaspers zijn onverminderd groot in één van zijn beste jaren ooit: de 57-jarige Nederlander werd voor de vijfde keer wereldkampioen, won twee World Cups dit jaar en jaagt in de komende weken op nog meer succes. Volgende week start de Nederlandse wereldkampioen in de World Cup van Veghel, waar hij tot de 32 spelers behoort van het hoofdtoernooi. Hij kijkt vooruit in een interview over de toekomst van zijn carrière. ,,Ik weet dat topsport niet oneindig is, maar ik wil nog zeker vijf jaar op dit hog niveau blijven spelen'', zegt hij aan de vooravond van de derde World Cup in Veghel, die hij in eigen streek nog niet heeft kunnen winnen. ,,Het zijn de ultieme doelen die ik dit jaar nog nastreef, de World Cup in Veghel, aan het eind van het jaar de World Cup in Sharm El Sheikh en natuurlijk wil ik over twee weken de titel van wereldkampioen verdedigen in Zuid Korea.''
"Ik denk wel eens: er komt een keer een dag, dat je wegglipt uit de top. Dat het mentaal te zwaar wordt, altijd maar die druk, altijd op pad gaan, reizen, je hersenen gaan trager werken, je wordt strammer. Als ik eerlijk moet zijn, denk ik: nog vijf jaar, dat zou heel mooi zijn, tien jaar is misschien nog te onvoorspelbaar.''
Topsport is niet oneindig. Dat beseft de biljarter Dick Jaspers maar al te goed in de drie jaar die hij nog heeft te gaan totdat hij zestig wordt. Hij ziet om hem heen andere grote sporters, zoals Sven Kramer, Alejandro Valverde, Arjen Robben, Ireen Wüst en Chris Froome, een glorieuze carrière afsluiten. ,,Het houdt mij natuurlijk ook af en toe bezig, hoe lang ik dit nog kan. En natuurlijk worden wij als biljarters fysiek veel minder belast. Dus we kunnen veel langer mee, zoals Blomdahl, Zanetti, spelers van rond de zestig. Maar ik denk wel eens: er komt een keer een dag, dat je wegglipt uit de top. Dat het mentaal te zwaar wordt, altijd maar die druk, altijd op pad gaan, reizen, je hersenen gaan trager werken, je wordt strammer. Als ik eerlijk moet zijn, denk ik: nog vijf jaar, dat zou heel mooi zijn, tien jaar is misschien nog te onvoorspelbaar.''
Dick Jaspers, geconcentreerd en vol overgave, zijn grote kwaliteit
'The secret balance of a champion', zoals Britse wetenschappers het zo mooi kwalificeren, is één van Dick Jaspers' grote kwaliteiten aan de biljarttafel. De Nederlander wordt geroemd om zijn onverstoorbare concentratie, zijn grote eerzucht en briljante techniek. Jaspers: ,,Aan de top, zeg maar de beste tien spelers van de wereld, maken we elkaar niet veel uit en kunnen we allemaal van elkaar winnen. Ik kan nooit op voorhand zeggen dat ik ga winnen als ik een wedstrijd tegen Sánchez, Zanetti, Merckx, Blomdahl of één van die andere toppers moet spelen. Mijn kracht is wel dat ik een heel jaar constant ben, eigenlijk is mijn hele carrière constant. Elk jaar heb ik wel wat successen kunnen vieren, er waren nooit veel ups en downs. Ik ben misschien wat minder emotioneel, nuchterder. Het maakt me ook helemaal niet uit waar ik speel, of het nu in Nederland, in Japan, in Amerika is of waar dan ook. Die drie ballen en de biljarttafel zijn overal hetzelfde. Ik probeer in de sfeer van een toernooi te komen en sluit me verder overal makkelijk van af.''
"Eigenlijk is mijn hele carrière constant. Elk jaar heb ik wel wat successen kunnen vieren, er waren nooit veel ups en downs. Ik ben misschien wat minder emotioneel, nuchterder. Het maakt me ook helemaal niet uit waar ik speel, of het nu in Nederland, in Japan, in Amerika is of waar dan ook. Die drie ballen en de biljarttafel zijn overal hetzelfde."
De topsporter Dick Jaspers, zo maakt hij nog maar eens duidelijk, leeft intens voor zijn sport. Nooit roken, nooit drinken, op tijd zijn rust, paar keer per week sporten. ,,Ik probeer altijd gezond te eten, maar ook weer niet extreem gezond. Ik ben een echte Brabander, dus ik zondig ook op zijn tijd, want ik eet graag friet.'' Jaspers heeft inmiddels ook geleerd om zijn optredens te doseren: minder competities, de focus puur gericht op de grote toernooien, op de titels die hij wil halen. ,,Het komt me bijvoorbeeld niet goed uit om al die dagen van die lange competitie in Nederland te spelen. Daarom heb ik besloten om dat niet meer te doen. Het zou goed kunnen dat ik niet in actie kom in de eredivisie dit seizoen.''
Het geeft de vijfvoudig wereldkampioen de rust en tijd om zijn eigen agenda te volgen. Zoals twee weken geleden: even een week op en neer naar Chicago en Kansas City om lessen te geven aan groepjes mensen. ,,Ik kan het doen, omdat mijn agenda nu niet is volgestouwd met wedstrijden in de competities.'' De zes, zeven World Cups zijn heilig, het Wereldkampioenschap, een Europees optreden tussendoor en verder doet Jaspers wat aantrekkelijk is. De Nederlandse Grand Prix toernooien blijft hij erbij doen om plaatsing voor de Masters af te dwingen. En de Duitse en Franse competitie zijn attractief, omdat het hooguit vijf, zes keer per jaar is.
De piek ligt nu op de World Cup in Veghel en in de week daarna op het Wereldkampioenschap in Donghae City, Korea. Dick Jaspers gaat met voorsprong aan kop in het World Cup klassement, hij zet hoog in op het Wereldkampioenschap, omdat die titel een gouden glans heeft op zijn groeiende palmares. ,,Ik heb twee World Cups gewonnen dit jaar, dat klopt, maar dat is geen enkele garantie voor de World Cup in eigen land die er nu aankomt. Twee keer ben ik in de kwartfinales gesneuveld tot nu toe, eerst tegen Lütfi Cenet, vorig jaar tegen een heel sterke Dani Sánchez. Ik ga weer alles geven, maar we zijn zo gewaagd aan elkaar. Ik zag dat Zanetti kampioen van zijn land is geworden met 2.200 gemiddeld, dat is indrukwekkend. Zo zijn er nog vijf tot tien, die een toernooigemiddelde boven de twee kunnen spelen. Dus elke misser die je dan maakt, kan fataal zijn tegen dit soort spelers van wereldklasse.''
Met een licht filosofische ondertoon wil Jaspers zichzelf nog wel eens analyseren. ,,Ik ben altijd kritisch op mezelf, wil altijd mentaal in balans blijven. Het gebeurde me laatst tegen Eddy Merckx, die uitstekend speelde in de Kozoom Cup, dat ik een totale off-day had, dat ik geen macht meer had. Dan denk ik: is dat door de leeftijd? Hoe word je mentaal nog sterker, daar denk ik ook wel eens aan. Maar ik doe niet echt iets aan mentale voorbereiding. Zou niet weten hoe dat moet. Ik train drie, vier uur per dag, dat is voor mij al een mentale voorbereiding. Kijk naar een wielrenner, die uren per dag op de fiets zit. Daar krijg je sterke benen van en dan word je vanzelf mentaal sterker, omdat je meer vertrouwen krijgt.''
"Ik doe niet echt iets aan mentale voorbereiding. Zou niet weten hoe dat moet. Ik train drie, vier uur per dag, dat is voor mij al een mentale voorbereiding. Kijk naar een wielrenner, die uren per dag op de fiets zit. Daar krijg je sterke benen van en dan word je vanzelf mentaal sterker, omdat je meer vertrouwen krijgt.''
Tien, vijftien grote toernooien per jaar, op tijd vrij en rust nemen, op vakantie gaan, ingaan op invitaties die goed uitkomen, zo zegt Jaspers dat zijn toekomst er in de komende jaar gaat uitzien. ,,Ik sta niet lang stil bij een toernooi dat ik niet heb kunnen winnen, dan kijk ik weer al vooruit. En natuurlijk weet ik dat mijn ervaring meespeelt in grote toernooien. Ik heb altijd een zekere rust, ik kan koel blijven op het eind van een partij of naar het eind van een toernooi. Ik heb af en toe wat geluk, maar soms ook pech, dat ik op één carambole verschil verlies. Dat hoort allemaal bij topsport. Ik leg het zo weer naast me neer en concentreer me op het volgende toernooi. Waar het ook is in de wereld, ik ga er altijd vol overgave naartoe.''
,,Ik heb geleerd mijn energie te bewaren voor de toernooien waar ik wil schitteren. Het is waar dat ik overal wil winnen waar ik meedoe, maar op een World Cup of een WK staat er een andere Jaspers dan in andere wedstrijden. Meer gedreven, meer ambitieus, meer gefocust. Ik heb in mijn laatste twee, drie jaar nog nooit zo veel finales en halve finales gehaald dan ik nu heb gedaan. Dat is zeker de combinatie van kwaliteit, mentale kracht en ervaring. Ik ben wel wat verwend door de successen, maar zal altijd die gewone Brabantse jongen blijven.''
"Ik ben wel wat verwend door de successen, maar zal altijd die gewone Brabantse jongen blijven.''
Dick Jaspers start op donderdag 27 oktober om 10.00 uur in de eerste ronde van het hoofdtoernooi van de World Cup in Veghel tegen de Jordaniër Mashhour Abu Tayeh. Op diezelfde dag speelt hij nog tegen twee tegenstanders uit zijn poule, die later worden geloot uit de voorronden.
Dick Jaspers, klaar voor een fonkelend slot van het jaar met de World Cups in Veghel en Sharm El Sheikh en het WK in Korea
Dick Jaspers, vijfvoudig wereldkampioen, al vele jaren grossier in titels
Dick Jaspers in het Jumbo bolwerk, wordt zijn derde World Cup in Veghel succesvol?
Dick Jaspers, spelend voor Nederland op het mondiale podium
Dick Jaspers in een bekende pose: winnaar van een groot toernooi
Tekst: Frits Bakker/Kozoom
Foto's: Ton Smilde, Paul Brekelmans